Interview: Yfke van Berckelaer

Zombies! De zombiefilm oefent steeds een grote aantrekkingskracht uit op beginnende filmmakers, maar weinigen wagen zich als de 27-jarige Yfke van Berckelaer aan een romantische zombie musical comedy! Daarmee liep...

Zombies! De zombiefilm oefent steeds een grote aantrekkingskracht uit op beginnende filmmakers, maar weinigen wagen zich als de 27-jarige Yfke van Berckelaer aan een romantische zombie musical comedy! Daarmee liep ze in 2007 dan ook in de kijker op de Amerikaanse filmfestivals – haar 37-minuten durende kortfilm ‘Zombie Love’ wist al een hele resem prijzen weg te kapen zoals – haalt diep adem – de Jury Award for Best Short op het Sunscreen Film Festival, de Auteur Award op het San Antonio Underground Film Festival, Award for Outstanding Comedy op het Winnipeg International Film Festival, de Slate Award for Best Horror Film op het California Independent Film Festival, Best Humor/Parody op Comic-Con International Independent Film Festival, Best Song, Best Horror Comedy en Filmmakers Choice Award – alledrie op het Dragon Con Independent Film Festival en tenslotte publieksprijzen op het Faux film Festival, het Sacramento Film & Music Festival en het Zompire the Undead Festival.
 
Zombie Love gaat over de verliefdheid tussen Dante en Claudia. Een verliefdheid met een ongewone draai – Dante is een 200-jarige zombie en Claudia een gezonde blonde meid. Wanneer Dante haar redt van een stel aanranders op een kerkhof alvorens zich overhaast uit de voeten te maken, is het bij die korte ontmoeting voor beiden liefde op het eerste gezicht. In vermomming zoekt Dante haar even later weer op – hij tracht zich voor te doen als een doodgewone jongeman en maakt haar het hof onder dikke lagen make-up. Hij beseft echter niet dat het net om die geheimzinnige zombie is dat Claudia met vlinders in de buik zit. Dit verhaaltje wordt verteld als een kleurrijke musical, met constante knipoogjes naar andere films en een afsluiter in heuse Bollywood-stijl.
 
Regisseur Yfke van Berckelaer komt uit een filmgekke familie en na een jeugd die ze voor tv of in de cinema doorbracht, wist ze al snel dat ze iets in de filmwereld wilde doen. Na haar studie Film en TV-wetenschappen in Amsterdam kriebelde het nog steeds, dus vertrok ze naar LA om daar aan het California Institute of Arts een driejarige MFA-opleiding voor filmregie te volgen. Sinds een jaar is ook die studie achter de rug, en momenteel pendelt ze tussen Nederland en de VS om een volwaardige speelfilm van de grond te krijgen.

Wat voor filmervaring heb je opgedaan voor je aan Zombie Love begon?
Op CalArts had ik wel een paar korte filmpjes gemaakt, maar niets echt om over naar huis te schrijven. Je leert echter een hoop met kleine projecten – zeker van wat je allemaal fout doet – en zodoende werk je je langzaam op naar grotere projecten. Ik beschouw Zombie Love wel als mijn eerste film, omdat – ondanks dat hij verre van perfect is – het de eerste film is die ik aan mensen durf te laten zien. Het is ook de eerste film die buiten de veiligheid van mijn eigen huiskamertje vertoond is.

Dat klinkt bescheiden – ondertussen heeft Zombie Love toch al heel wat onderscheidingen mogen ontvangen op verschillende filmfestivals. Voorlopig deed hij wel enkel de ronde in de VS – gaat hij ook Europese Festivals aandoen?
Die prijzen, daar sta ik zelf ook nog steeds versteld van. Grappige is dat er echt geen peil op te trekken is wie of welk festival de film leuk gaat vinden. Ik ben afgewezen door festivals waarvan ik echt dacht dat ze het zouden draaien en heb prijzen gewonnen op festivals waarvan ik bijna zeker wist dat het niets zou worden. Zombie Love heeft de afgelopen week voor het eerst gedraaid in Europa, op het Odense Film Festival in Denemarken en ik heb net te horen gekregen dat hij ook op het Scenecs filmfestival in Amersfoord gaat draaien. Ik heb de film ook aangemeld voor Duistere Openbaringen en hoop ook erg dat-ie daar wordt aangenomen. Je film in Nederland vertonen voelt toch een beetje als een thuiswedstrijd spelen (lacht).

Was het moeilijk financiering voor het project te regelen?
Ja, in het begin wel, maar als één iemand geld geeft dan volgt de rest al snel en zo heb je dan toch nog best wel wat bij elkaar. Omdat de film aan een opleiding verbonden was, kreeg ik als eerste geld van het Prins Bernard Cultuurfonds, waar ik ontzettend blij mee was. Zonder dat geld was de film waarschijnlijk nooit van de grond gekomen. Vervolgens kregen we geld van school omdat er zoveel leerlingen aan meededen. Later sponsorde Kodak ons met rollen film en kregen we apparatuur van Panavision. Uiteindelijk vielen de kosten nog best mee, omdat iedereen die eraan meewerkte bij mij op school zat en het dus gratis deed. Alle locaties waren om en rond de school, dus dat kostte ook niets. De grootste kostenposten waren waarschijnlijk de make-up en het eten. Hoewel niemand betaald werd, zorgden we er wel altijd voor dat er genoeg te eten was op de set. Als een soort van bedankje, en omdat je dat met de lange draaidagen toch wel verplicht bent.

Waarom heb je voor film in plaats van digitaal gekozen? Was dat een bewuste keuze, of zo gelopen omdat je die sponsoring van Kodak op zak had?
We hebben de film geschoten op super 16 en ik heb voor film gekozen omdat ik een echte ‘film snob’ ben – ik weiger bijvoorbeeld ook een digitaal fototoestel aan te schaffen! Ik had nu een mooi verhaal op kunnen houden over dat ik net als de oude horrorfilms een ‘gritty look’ wilde, maar het komt er eigenlijk gewoon op neer dat ik film vele malen mooier vind. Ik dacht – als ik zoveel tijd en energie in een project ga steken, dan moet ik er natuurlijk wel voor zorgen dat ik blij ben met hoe het eruit zal zien. Film bracht natuurlijk wel de nodige problemen met zich mee, maar voor mij was dat het waard.

Wat voor problemen?
Het is natuurlijk duurder, maar gelukkig sprong Kodak ons daar te hulp. Verder duurt het langer, omdat je om de 11 minuten van rol moet wisselen en het heeft meer licht nodig. Zeker als je ‘s nachts buiten in het donker aan het filmen bent, met maar een beperkt aantal lichten, is dat nog wel eens lastig. Bij de begraafplaats bijvoorbeeld, heb ik sommige overzichtsshots moeten schrappen omdat we gewoon niet genoeg licht konden voorzien. Voordeel is dan weer wel dat – omdat het duurder is – je er veel zuiniger mee omgaat. Je bereidt je dus beter voor – welke shots je wil en moet hebben om het verhaal te kunnen vertellen. Je denkt veel meer na of je de shots wel aan elkaar kan plakken later, enzovoort. Bij digitaal laat je toch al snel de camera gewoon lopen en eindig je zo met meer materiaal dan je lief is, wat dan weer de nodige problemen geeft als je aan het monteren bent. Althans, dat is mijn ervaring. En nogmaals, film is gewoon vele malen mooier om naar te kijken. Het geeft naar mijn mening toch een ‘echter’ gevoel.

Je film is geschoten voor een 1.66:1 kader – wat deed je voor die oude Europese standaard kiezen? Heeft het al voor problemen gezorgd bij vertoningen?
Haha, geen idee, moet je aan mijn cameravrouw vragen! Tot nu toe heeft het nog geen problemen opgeleverd.

Op welke manier heb je de acteurs geselecteerd? Wat is hun achtergrond?
Iedereen die aan de film meewerkte zat bij mij op school. Dat vond ik wel zo leuk, omdat er enorm veel niet-ontdekt talent zat. Omdat het merendeel van de acteurs nog nooit aan een film had meegedaan, waren ze ontzettend enthousiast en toegewijd. Met de twee mannelijke hoofdrolspelers had ik al eens eerder samengewerkt – het zijn goede vrienden van me en de rollen van Dante en Lincoln waren dan ook voor hen geschreven. De rest hebben we via audities erbij gehaald. Ik kan niet anders dan zeggen dat ik ontzettend veel mazzel met mijn cast heb gehad, niet alleen konden ze acteren, ze konden ook goed zingen. Iedereen zingt mee in de film, ook de kleine rolletjes, want die vormen de achtergrondkoren. Ze zaten allemaal op de acteerafdeling op CalArts – we zochten vooral acteurs die konden zingen, niet zangers die konden acteren, want aan een valse noot kan je nog wel schaven, maar van een slechte acteerprestatie kan je met de beste wil van de wereld niets meer maken. Sommigen van de acteurs zitten nu nog op school, anderen zijn net klaar. Ik hoop erg voor hen dat ze snel aan de bak komen, maar ik verwacht eigenlijk niet anders.

Wat was je oorspronkelijke idee – een zombiefilm maken, of een musical? Waar ligt je hart het meest?
Mijn hart ligt het meest bij musicals – om eerlijk te zijn ben ik eigenlijk doodsbang voor zombies. Ik had altijd wel een grote waardering voor het genre, maar vond het gewoon doodeng om te kijken. Het idee kwam eigenlijk omdat ik gewoon iets leuks wilde doen. Een film maken is al zwaar zat en ik wilde dus iets doen waarvan ik dacht dat we in ieder geval lol zouden hebben. Zo kwamen een vriendje en ik op het idee van een zombie-musical en zijn we vrij snel daarna aan het script begonnen. Gelukkig was het inderdaad ontzettend leuk om te doen, liedjes filmen was geweldig en met bloed en ingewanden spelen maakte het natuurlijk helemaal af! De jongens die de zombies speelden hadden de tijd van hun leven – ondanks dat ze vaak uren in de make-up zaten. Als ze af en toe even vrij hadden, vonden ze niets leukers dan mensen op de campus de stuipen op het lijf te jagen. Aan het gegil van de mensen wist ik altijd precies waar ze zich bevonden.

Ben je door bepaalde films beïnvloed? Door bepaalde regisseurs?
Mijn favoriete regisseurs zijn Peter Jackson en Joss Whedon, hands down. Beiden hebben een aantal films gemaakt – zoals Lord of the Rings en Serenity – die in mijn ogen perfecte meesterwerken zijn en die ik keer op keer kan zien. Ik hoop vurig ooit een film te maken die 1% de goedheid heeft van hun werk. Ik denk dat ik wel enigszins beïnvloed ben door hun werk, maar wil mezelf er onder geen beding mee vergelijken want ik kom niet eens in de buurt. Jackson heeft in zijn vroegere werk, Braindead bijvoorbeeld, een mooie lijn weten te creëren tussen horror en comedy en de Buffy musical-aflevering ‘Once more with Feeling‘ van Whedon ken ik ondertussen uit mijn hoofd. Ook Shaun of the Dead heb ik als voorbeeld proberen te gebruiken omdat die film heel knap de fijne lijn bewandelt tussen ‘spoof’ en ‘homage’ en dat hebben we in Zombie Love ook proberen te doen. In alle gevallen zagen de films en tv-afleveringen eruit als iets wat heel erg leuk moet zijn geweest om te maken en ik denk dat ik het daarom ook wilde proberen.

Heb je Takashi Miike’s Happiness of the Katakuris gezien? Een Japanse zombie-musical.
Die heb ik inderdaad met erg veel plezier gezien – geniale film – maar dat was pas nadat het script geschreven was. Voor de uiteindelijke uitwerking denk ik wel dat ik onbewust ook door die film beïnvloed ben en met ‘beïnvloed zijn’ bedoel ik in ‘t kort ‘jatten’. Met een groter budget had ik graag ook scènes geschoten waarin iedereen op straat ineens in zingen en dansen uitbarst. We moesten het echter beperken tot een dansende ober (lacht). De feature komt er wel vol mee te zitten!

Plots duikt er een Bollywood zang-en-dans nummertje op. Dat zorgt natuurlijk voor het nodige camp-gehalte, maar ik vond het leuk dat je er toch met respect mee omspringt. Zo zingen de acteurs in ondertiteld Hindi, en doen treffend de gewoonlijke dansjes na. Wat was je reden om dit nummertje er in te verwerken?
Ik had hier eigenlijk twee redenen voor. Ten eerste vond ik dat – als je elke musical spoofed – of homaged! – in je film, dan kan je bijna niet om Bollywood heen. Ten tweede komt een erg goed vriendje en klasgenootje van mij uit Nepal en is hij een grote Bollywood-expert. Ik zou wel gek zijn als ik hem niet in zou schakelen. Hij heeft dus ook de hele Bollywood-scène voor zijn rekening genomen – heeft de acteurs in Hindi leren zingen, heeft de dansjes gedaan, de shots bedacht, enzovoort. Toen we dit bedacht hadden, kwam net Sin City uit – geregisseerd door Robert Rodriguez met als Guest Director Quentin Tarantino. We vonden dat zo stoer staan dat we dat ook wilden doen, en vonden het dan ontzettend grappig omdat niemand ooit van ons gehoord had. Zombie Love, geregisseerd door Yfke van Berckelaer met als Guest Director Pravesh Gurung, alsof we enorm belangrijk zijn terwijl we niets voorstellen. We moesten er alleszins zelf heel hard om lachen. Veel mensen die het script lazen, vonden dat we de Bollywood eruit moesten halen omdat het niets bijdroeg aan het verhaal. Wij vonden het juist wel een mooi einde en aangezien de hele film gemaakt is uit het perspectief ‘zolang wij het maar leuk vinden, weet je in ieder geval dat iemand er met plezier naar kijkt’, hebben we de scène er gewoon ingehouden. Ik vind het persoonlijk één van de leukste scènes uit de film geworden.

Wat zijn je andere hommages – of laat je liever aan de kijker dat die ze zelf ontdekt? Michael Jackson’s Thriller zit er overduidelijk in, en ik meende West Side Story te zien tijdens de vechtscène op het kerkhof. Moet wel eerlijk zeggen dat ik niet zo thuis ben in musicals.
Wat goed dat je de West Side Story eruit haalde! Niet veel mensen herkennen dat. Thriller moest natuurlijk, konden we niet omheen (lacht) Eens kijken wat er verder inzit – Phantom of the Opera, Moulin Rouge, Bollywood natuurlijk, en Dawn of the Dead, de remake – in de zin dat als de zombies een prooi zien, ze dierlijke sterkte krijgen en geen slome monsters zijn. Verder een hoop jaren ’80 make-over montages, Flashdance, Karate Kid, Disney’s Beauty and the Beast en nog een hoop Disney-dingen. Er zitten geheid nog wel een paar dingen in die ik zelf niet eens doorhad toen we de film aan het maken waren, maar die gewoon in je systeem zitten. In het script van de feature-versie zitten er nog een hoop meer waar me met de short gewoon geen tijd voor hadden. Oh, en deze is echt voor de heel oplettende kijker; als de drie zombies op de bank tv kijken, kijken ze naar een heel bekende zombiefilm, aan het geluid is min of meer te horen welke het is (lacht). 

Het thema van de film lijkt te zijn – blijf wie je bent, mensen houden van je ondanks je mindere kantjes.
‘Wees gewoon jezelf’ is altijd iets wat ik erg belangrijk heb gevonden. Je maakt daar zowel vrienden als vijanden mee – niet iedereen kan je altijd aardig vinden, maar door gewoon jezelf te zijn word je wel het gelukkigst. Komt ook neer op ‘wees blij met wie je bent’, want dan zullen anderen dat ook zijn. Dit thema was min of meer een reactie op heel veel films die hier in de VS uitkomen en die daar wel mee spelen maar het dan toch niet helemaal doorzetten. Neem bijvoorbeeld elke Disneyfilm ooit gemaakt – een jongen en een meisje leren elkaar kennen voor wie ze echt zijn en accepteren elkaar, ondanks dat de jongen bijvoorbeeld een beest is. Hebben ze die les geleerd en boem, zijn ze opeens alletwee mensen, want twee geliefden uit verschillende werelden, dat kan natuurlijk niet. Gaat je hele moraal! Ik zou zo graag zien dat bijvoorbeeld Prins Eric in z’n slaapkamer een aquarium staat te bouwen op het einde van De Kleine Zeemeermin. Voor mij is juist het mooie aan de liefde en aan vriendschap dat je om elkaar geeft – ondanks de verschillen. Dan je weet dat niet alles altijd over rozen zal gaan, maar dat je bereid bent daarvoor te vechten omdat je eigenlijk toch ook weer van die verschillen houdt. Wat zou de wereld saai zijn als we allemaal hetzelfde waren.

De hoofdpersonages in Zombie Love maken het zichzelf wel moeilijk. Uiteindelijk kan deze zombie/mens liefdesrelatie enkel een tragische afloop kennen. Haar lichaam verscheuren lijkt me voor Dante de enige manier om zijn liefde voor Claudia te consumeren. Zie jij die tragiek ook, of voel jij het anders aan?
Echt makkelijk is het inderdaad niet voor ze, maar dat is het leven en de liefde in het echt ook niet. Ik ben nogal een dromer en stel me dus ook voor dat Claudia en Dante gewoon gelukkig blijven totdat zij doodgaat – niet door hem – en hij dan weer vrolijk als vrijgezel door het ondode leven kan. Hij zal geheid eens een hapje van haar nemen, maar zij heeft daar – zoals we in de film proberen duidelijk te maken – totaal geen problemen mee en vindt het juist wel leuk. Maar dit is enkel mijn interpretatie, ieder kan daar natuurlijk zijn eigen invulling aan geven, da’s juist het leuke ervan (lacht).

Ondertussen ben je druk bezig een volwaardige feature film op poten te zetten, gebaseerd op Zombie Love – welke richting zie je die uitgaan? Op welke manier ga je het verhaaltje verder uitwerken?
De feature, ja – daar zijn we inderdaad mee bezig. Het script is af en we zijn nu driftig op zoek naar geld. Qua verhaal en thematiek – en hopelijk uitwerking – gaat die erg op de short lijken, alleen vele malen groter. Ook hebben we nu het voordeel dat we veel meer tijd hebben om overal dieper op in te gaan. Nu vond ik bijvoorbeeld de relatie tussen Claudia en Dante wat snel gaan, in de feature is er meer tijd om die goed tot zijn recht te laten komen. Ook gaan we veel dieper in op de werelden van de mensen en de zombies en hoe die tegenover elkaar staan. Zeker omdat de zombies veel warmer overkomen dan mensen in de hedendaagse maatschappij, gaf ons dat heel veel mogelijkheden om daar qua thematiek mee te spelen. Zombiefilms – voornamelijk die van Romero – staan nu eenmaal bekend om hun kritiek op de maatschappij en tijd waarin ze gemaakt zijn en daar wilden we dan ook graag gebruik van maken. Verder zitten er nog meer karakters in en krijgen bijvoorbeeld de drie zombie-vrienden van Dante elk hun eigen plotlijn. Tot slot zitten er natuurlijk nog veel meer liedjes in en nog veel en veel meer zombies!

Ga je met dezelfde mensen werken?
Ik zou zelf heel graag met dezelfde mensen werken omdat ik dat met erg veel plezier gedaan heb, maar omdat het veel groter is zullen er ook een hoop nieuwe mensen bij moeten komen, en dat is ook weer leuk. Je weet echter nooit hoe het gaat lopen, dus we zien wel.

Hoe ervaar je het als beginnend filmmaker om zo’n full feature uit de grond te stampen?
Vermoeiend! (lacht) We zitten nu in de geld-leur-fase wat echt de meest saaie en creatiefloze fase van het hele filmproces is. Voor een beginnende regisseur is het ook nog eens heel erg lastig omdat je eigenlijk niet goed weet waar je moet beginnen en niemand echt in je durft te investeren omdat je geen gevestigde naam bent. We proberen nu via het festival circuit wat bekendheid te verwerven. Zo ontmoeten we dan ook weer mensen, die weer mensen kennen, etcetera. Het is gewoon een kwestie van veel proberen – 99% van de mensen die je ontmoet beloven je van alles zonder dat daar iets van terecht komt, maar je moet gewoon blijven doorgaan tot je die 1% tegenkomt. Geen idee hoe lang dat gaat duren, maar dat zien we dan wel. Ik ben gelukkig nog niet zo heel erg lang bezig, dus kan er nog wel even tegenaan en ondertussen vermaak ik me prima met naar de filmfestivals te gaan!

Veel succes!

Zombie Love zal in de loop van september 2007 op dvd te bestellen zijn via de officiële website – de site is sowieso een bezoekje waard, want je kan er de trailer al bekijken en een stel teasers :

Bezoek de officiële website van Zombie Love